مقالات
انواع فیلتر کولر گازی | معرفی تمامی مدل ها
اگر بخواهیم صادقانه نگاه کنیم، اغلب کاربران هنگام خرید کولر گازی بیشتر روی ظرفیت، برند، اینورتر بودن یا میزان مصرف برق تمرکز میکنند و کمتر کسی به فیلترهای به کاررفته در دستگاه توجه نشان میدهد. در حالی که فیلتر کولر گازی نه فقط روی کیفیت هوای محیط، بلکه مستقیما روی سلامت افراد، راندمان دستگاه، طول عمر قطعات و حتی میزان مصرف انرژی تاثیرگذار است.
فیلتر هایی که در کولرهای گازی مدرن به کار میرود، صرفا یک توری ساده برای گرفتن گرد و غبار نیستند. اگر ساکن کلانشهر شلوغ مانند تهران یا اصفهان هستید، قطعا با مشکل آلودگی هوا، ریزگردها، آلایندههای شیمیایی و حساسیتهای تنفسی، دست و پنجه نرم میکنید. به همین دلیل شرکت های تولید کننده کولر گازی از سیستمهای فیلتراسیون چندلایه و تخصصی استفاده میکنند. در این مقاله، انواع فیلتر کولر گازی را به صورت دقیق بررسی میکنیم، کاربرد هر کدام را توضیح میدهیم و مشخص میکنیم هر فیلتر برای چه نوع فضایی مناسب تر است. اگر نیاز به خرید کولر گازی دارید، پیشنهاد میکنیم از مدل های اینورتر استفاده کنید. در فروشگاه جنرال اسپلیت میتوانید قیمت کولر گازی اینورتر را استعلام بگیرید.
فیلتر کولر گازی چیست و چه کاری انجام میدهد؟
فیلتر کولر گازی قطعهای است که در مسیر ورود هوا به یونیت داخلی قرار میگیرد و وظیفه آن تصفیه هوای ورودی پیش از خنک یا گرم شدن است. هوایی که از فیلتر عبور میکند، مستقیما وارد فضای زندگی یا کار شما میشود. بنابراین هرگونه گرد و غبار، باکتری، قارچ، ذرات معلق یا حتی بوهای نامطبوع، در صورت نبود فیلتر مناسب، در محیط پخش خواهند شد.
از طرف دیگر، فیلتر تمیز و کارآمد باعث میشود جریان هوا به درستی برقرار بماند. وقتی فیلتر کثیف یا بیکیفیت باشد، کمپرسور مجبور میشود با فشار بیشتری کار کند و این موضوع هم مصرف برق را افزایش میدهد و هم در درازمدت به قطعات داخلی آسیب میزند. اگر قصد دارید با مدل های مختلف کولر گازی آشنا شوید از مقاله انواع کولر گازی دیدن کنید.

فیلترهای فایبرگلاس
فیلتر فایبرگلاس را میتوان یکی از قدیمیترین انواع فیلتر کولر گازی در سیستمهای تهویه مطبوع دانست. این فیلترها معمولا از الیاف شیشهای فشرده ساخته میشوند و بیشتر در کولرهای گازی قدیمیتر یا مدلهای اقتصادی دیده میشوند. عملکرد آنها در مقایسه با فیلترهای پیشرفتهتر محدودتر است، اما همچنان نقش مشخص و مهمی در ساختار دستگاه دارند.
وظیفه اصلی فیلتر فایبرگلاس گرفتن ذرات نسبتا درشت معلق در هواست؛ ذراتی مثل گرد و غبار معمولی که اگر مستقیما وارد یونیت داخلی شوند، به مرور زمان روی اواپراتور و فن مینشینند و بازده کولر را کاهش میدهند. به همین دلیل این فیلتر بیشتر از آنکه برای سلامت هوای محیط طراحی شده باشد، برای محافظت از قطعات داخلی کولر به کار میرود.
نکتهای که باید به آن توجه داشت این است که فیلترهای فایبرگلاس معمولا قابل شستوشو نیستند و بعد از مدتی باید تعویض شوند. از طرف دیگر، این فیلترها توانایی چندانی در جذب ذرات ریز، آلایندههای شیمیایی یا عوامل آلرژیزا ندارند. به همین دلیل استفاده از آنها در شهرهای آلوده یا برای افرادی که حساسیت تنفسی دارند، گزینه ایدهآلی محسوب نمیشود. با این حال، به دلیل قیمت پایین و ساختار ساده، همچنان در برخی مدلها مورد استفاده قرار میگیرند.
فیلتر توری یا پیش فیلتر
تقریبا تمام کولر های گازی، حتی مدلهای اقتصادی و قدیمی، به فیلتر توری مجهز هستند. این فیلتر معمولا از جنس پلاستیک یا الیاف قابل شستوشو ساخته میشود و اولین سد دفاعی دستگاه در برابر آلودگی ها محسوب میشود. وظیفه اصلی فیلتر توری جذب گرد و غبار درشت، جلوگیری از ورود مو، پرز یا ذرات این چنینی، و محافظت از اواپراتور و فن داخلی است. این فیلتر به تنهایی برای تصفیه هوای آلوده کافی نیست، اما نقش بسیار مهمی در افزایش عمر سایر فیلترهای پیشرفته دارد.
فیلتر کربن فعال
فیلتر کربن فعال یکی از انواع فیلتر کولر گازی میانرده و بالارده است. این فیلتر از کربن متخلخل ساخته شده و قدرت بالایی در جذب گازها و بوهای نامطبوع دارد. نقش این فیلتر حذف بوی سیگار، جذب بخارات شیمیایی و آلایندههای آلی میباشد. فیلتر کربن فعال برخلاف فیلتر توری ذرات را به دام نمیاندازد بلکه آن ها را جذب میکند. در نتیجه پس از مدتی اشباع میشود و نیاز به تعویض دارد. عمر مفید فیلتر کربن اشباع معمولا بین 6 تا 12 ماه بسته به شرایط محیط و کیفیت فیلتر میباشد.

فیلتر HEPA
فیلتر HEPA یکی از پیشرفتهترین انواع فیلتر در سیستمهای تهویه مطبوع است. این فیلتر توانایی جذب حداقل 99.97 درصد از ذرات معلق با قطر 0.3 میکرون را دارد. نقش این فیلتر جذب گرد و غبار بسیار ریز، گرده گیاهان، شوره حیوانات خانگی، باکتریها و برخی ویروسها میباشد. به همین دلیل کولر گازی هایی که به فیلتر HEPA مجهز هستند برای کودکان، سالمندان و کسانی که به بیماری های تنفسی مبتلا هستند، گزینه بسیار مناسبی است. فیلتر HEPA قابل شست و شو نیست و باید در صورت اشباع شدن، تعویض شود. استفاده از فیلتر اشباع شده باعث افت شدید جریان هوا میشود.
فیلترهای الکترواستاتیک
فیلتر الکترواستاتیک را میتوان یک قدم جلوتر از فیلترهای مکانیکی معمولی دانست. عملکرد این فیلتر بر اساس ایجاد بار الکتریکی است؛ به این صورت که ذرات معلق در هوا هنگام عبور از فیلتر، باردار میشوند و به صفحات یا الیاف دارای بار مخالف میچسبند. همین ویژگی باعث میشود ذرات ریزتری نسبت به فیلترهای ساده به دام بیفتند.
مزیت مهم فیلترهای الکترواستاتیک این است که بدون نیاز به ساختار بسیار متراکم، قدرت جذب مناسبی دارند. در نتیجه جریان هوا کمتر دچار افت میشود و کولر میتواند با فشار کمتری کار کند. این موضوع بهخصوص در استفادههای طولانیمدت اهمیت دارد، چون هم مصرف انرژی را کنترل میکند و هم استهلاک قطعات را کاهش میدهد.
در بسیاری از کولرهای گازی، فیلتر الکترواستاتیک به صورت قابل شستوشو طراحی شده است. یعنی کاربر میتواند با شستوشوی دورهای، بار دیگر از همان فیلتر استفاده کند. البته باید توجه داشت که اگر تمیزکاری به درستی انجام نشود یا فیلتر برای مدت طولانی بدون سرویس باقی بماند، خاصیت الکترواستاتیک آن به مرور کاهش پیدا میکند.
فیلتر ضد باکتری و آنتیباکتریال
محیط مرطوب داخل کولر گازی، شرایط ایدهآلی برای رشد باکتری و قارچ فراهم میکند. فیلترهای آنتیباکتریال با استفاده از پوششهای نقره، آنزیمها یا مواد ضد میکروب، از تکثیر این عوامل جلوگیری میکنند. از مزایای این فیلتر میتوان به کاهش بوی نامطبوع ناشی از باکتری ها، جلوگیری از انتشار عوامل بیماری زا و افزایش بهداشت هوای محیط اشاره کرد. این نوع فیلتر معمولا به صورت ترکیبی با فیلتر کربی یا فیلتر توری استفاده میشود و به تنهایی کاربرد ندارد.
فیلتر یون نقره
یون نقره سالهاست که در صنایع پزشکی و بهداشتی استفاده میشود و حضور آن در کولرهای گازی هم اتفاقی نیست. این فیلتر بدون ایجاد بو یا تغییر محسوس در جریان هوا، به صورت مداوم باکتریها و قارچها را غیرفعال میکند. نکته مثبت فیلتر یون نقره این است که اثر آن معمولا ماندگارتر از فیلترهای شیمیایی است و در مناطق مرطوب یا شهرهایی با رطوبت بالا عملکرد قابل اعتمادی دارد. به همین دلیل بسیاری از برندهای معتبر، از این فیلتر به عنوان بخشی از سیستم فیلتراسیون دائمی استفاده میکنند.
فیلتر فوتوکاتالیست
فوتوکاتلالیست یکی از انواع فیلتر کولر گازی است که برخلاف فیلترهایی که صرفا ذرات را به دام میاندازند، فیلتر فوتوکاتالیست آلایندهها را تجزیه میکند. این تفاوت کوچک، تاثیر بزرگی در کیفیت هوا دارد. وقتی بوها و گازهای آلی شکسته میشوند، عملا منبع آلودگی از بین میرود نه اینکه فقط مخفی شود. در برخی مدلها حتی امکان بازیابی فیلتر با قرار دادن آن در معرض نور خورشید وجود دارد که این موضوع هزینه نگهداری را کاهش میدهد. البته این فیلتر بیشتر در کولرهای رده بالا دیده میشود و برای همه کاربران ضروری نیست.
فیلتر ویتامین C
فیلتر ویتامین C بیشتر از آنکه یک قابلیت حیاتی باشد، یک ویژگی تبلیغاتی محسوب میشود. هرچند ایده لطافت پوست جذاب است، اما در عمل تاثیر آن محدود بوده و نباید مبنای تصمیمگیری برای خرید کولر گازی قرار بگیرد. اگر چنین فیلتری در دستگاه وجود داشته باشد، مزیت جانبی محسوب میشود، نه یک عامل تعیینکننده.

سیستمهای فیلتراسیون چندمرحلهای
در کولرهای گازی مدرن، معمولا با یک فیلتر واحد روبهرو نیستیم. ترکیب چند فیلتر مختلف باعث میشود هم ذرات درشت و هم آلودگیهای میکروسکوپی به صورت همزمان حذف شوند. چنین سیستمی علاوه بر افزایش کیفیت هوا، فشار کمتری به هر فیلتر وارد میکند و در نتیجه عمر مفید آنها افزایش پیدا میکند.
جمعبندی
فیلتر کولر گازی فقط یک قطعه مصرفی نیست، بلکه بخشی از سبک زندگی سالم محسوب میشود. انتخاب کولری با سیستم فیلتراسیون مناسب، به معنای هوای تمیزتر، عملکرد بهتر دستگاه و کاهش هزینههای تعمیر و نگهداری در بلندمدت است. اگر هنگام خرید یا سرویس کولر گازی، به نوع فیلترها و زمان تعویض آنها توجه شود، تفاوت آن در کیفیت هوا و آسایش محیط کاملا محسوس خواهد بود. میتوانید انواع دستگاه های تهویه مطبوع مانند کولر گازی جنرال را از فروشگاه جنرال اسپلیت خریداری کنید.
سوالات متداول درباره انواع فیلتر کولر گازی
زمان سرویس فیلتر کولر گازی به نوع فیلتر و شرایط محیط بستگی دارد. فیلترهای توری و الکترواستاتیک معمولا قابل شستوشو هستند و بهتر است هر دو تا چهار هفته یک بار بررسی و تمیز شوند، مخصوصا در فصلهایی که کولر به طور مداوم روشن است. فیلترهایی مثل کربن فعال یا HEPA قابل شستوشو نیستند و بعد از مدتی اشباع میشوند. در این موارد، تعویض هر شش ماه تا یک سال، بسته به میزان آلودگی هوا و استفاده روزانه، انتخاب منطقیتری است.
بله، فیلتر کثیف یکی از دلایل پنهان افزایش مصرف برق کولر گازی است. وقتی فیلتر مسدود میشود، جریان هوا کاهش پیدا میکند و دستگاه برای رسیدن به دمای تنظیم شده مجبور است مدت بیشتری کار کند. این فشار اضافی مستقیما روی کمپرسور اثر میگذارد و هم مصرف انرژی را بالا میبرد و هم استهلاک قطعات را افزایش میدهد.
تفاوت اصلی فیلتر HEPA در اندازه ذراتی است که میتواند جذب کند. فیلترهای معمولی بیشتر روی ذرات درشت تمرکز دارند، در حالی که فیلتر HEPA قادر است ذرات بسیار ریز معلق در هوا را که عامل اصلی آلرژی و مشکلات تنفسی هستند، حذف کند. به همین دلیل تاثیر این فیلتر بیشتر از آنکه دیده شود، حس میشود؛ مخصوصا برای افرادی که به کیفیت هوا حساستر هستند.
این موضوع به نوع فیلتر بستگی دارد. فیلترهای توری و بسیاری از فیلترهای الکترواستاتیک قابل شستوشو هستند و میتوان آنها را با آب ولرم و بدون مواد شوینده قوی تمیز کرد. اما فیلترهایی مثل HEPA، کربن فعال یا برخی فیلترهای آنتیباکتریال برای شستوشو طراحی نشدهاند و در صورت شستن، کارایی خود را از دست میدهند. در این موارد، تنها راهحل تعویض فیلتر است.
در شهرهایی که آلودگی هوا و ذرات معلق بالا هستند، ترکیب فیلتر HEPA با فیلتر کربن فعال بهترین نتیجه را میدهد. فیلتر HEPA ذرات ریز و معلق را جذب میکند و فیلتر کربن فعال به حذف بوها و گازهای آلاینده کمک میکند. این ترکیب باعث میشود هوای خروجی کولر هم تمیزتر باشد و هم بوی نامطبوع نداشته باشد.
در برخی مدلهای پیشرفته که به فیلترهای چندمرحلهای مجهز هستند، عملکرد کولر گازی تا حدی به دستگاه تصفیه هوا نزدیک میشود، اما به طور کامل جایگزین آن نیست. کولر گازی برای گردش و تنظیم دما طراحی شده و تصفیه هوا نقش جانبی آن محسوب میشود. اگر حساسیت تنفسی شدید یا آلودگی بسیار بالا وجود دارد، استفاده همزمان از کولر گازی و دستگاه تصفیه هوا انتخاب مطمئنتری است.
این دو فیلتر کاربرد متفاوتی دارند و مقایسه مستقیم آنها چندان منطقی نیست. فیلتر الکترواستاتیک بیشتر برای جذب ذرات معلق طراحی شده و معمولا قابل شستوشو است، در حالی که فیلتر کربن فعال تمرکز اصلیاش روی حذف بو و گازهای شیمیایی است. در بسیاری از کولرهای گازی، این دو فیلتر در کنار هم استفاده میشوند تا هم ذرات و هم بوها به طور همزمان کنترل شوند.
در صورت تعویض نکردن یا تمیز نکردن فیلتر، به مرور زمان کیفیت هوای خروجی کاهش پیدا میکند و ممکن است بوی نامطبوع در محیط پخش شود. علاوه بر این، فشار کاری دستگاه افزایش پیدا میکند که میتواند منجر به مصرف برق بالاتر، کاهش قدرت سرمایش و حتی خرابی زودهنگام قطعات داخلی شود. در واقع بیتوجهی به فیلتر، هم به سلامت هوا آسیب میزند و هم به خود دستگاه.
لزومی ندارد همیشه گرانترین فیلتر بهترین انتخاب باشد. فیلتر مناسب، فیلتری است که با شرایط محیطی و نیاز کاربران هماهنگ باشد. برای یک خانه معمولی در منطقهای با آلودگی متوسط، ممکن است ترکیب یک فیلتر توری خوب با فیلتر الکترواستاتیک کاملا کافی باشد. در مقابل، برای شهرهای آلوده یا افراد حساس، هزینه بیشتر برای فیلتر HEPA یا کربن فعال کاملا توجیهپذیر است.